Opowieść trzydziesta trzecia – rzymska droga w Cirauqui

Kiedy na początku XI w. do grobu św. Jakuba zaczęli wędrować pielgrzymi i pokutnicy zza Pirenejów,  kierowali swe kroki starymi, rzymskimi drogami budowanymi na półwyspie Iberyjskim od I do IV w. n.e. Zanim odkryty został grób św. Jakuba tymi drogami przemieszczali się Swebowie i Wizygoci podczas okresu wielkiej wędrówki ludów. 

rzymska droga w Cirauqui 

Dla pielgrzymów najważniejsza była via romana XXXIV, zwana Ab Asturica Burdigalam, z rzymskiego miasta Asturica Augusta (Astorga) do Burdigalam (Bordeaux) w Akwitanii. W XI w. wędrowali od Pampeluny górzystymi terenami Prepirenejów i wschodnią częścią Gór Kantabryjskich przez Vittoria do Burgos, omijając z konieczności szeroką dolinę rzeki Ebro będąca w tym czasie pod panowaniem Muzułmanów. Stopniowy wzrost potęgi królestwa Navarry oraz odzyskiwanie terenów zajętych przez Arabów i Berberów w VIII w., stworzył warunki do bezpiecznego wędrowania z doliny rzeki Ebro, przez Logrońo do Burgos. Wybudowane zostały nowe drogi a także wykorzystano istniejące jeszcze odcinki dawnych dróg rzymskich.

Na pierwszy, zachowany do dzisiaj krótki odcinek rzymskiej drogi , pielgrzymi wchodzą za miejscowością Cirauqui. Była to lokalna droga typu via vinicalae łącząca  via publicae Cesareugusta-Pompaleo przez Cirauqui z Alto de Guirguillano położonym na   Ab Asturica Burdigalam 

Pierwszy ślad tej drogi zachował się w samym centrum Cirauqui. Jest to rzymska studnia przy ścianie kościoła San Roman. Budynki i ulice miasta zatarły ślady rzymskiej drogi, ale ocembrowana i obudowana kamieniem studnia pozostała. Przy każdej rzymskiej drodze znajdowały się takie ujęcia wody, często sprowadzanej wodociągami i akweduktami z pobliskich gór, lub budowane były podziemne zbiorniki na terenach płaskich.  

Cirauqui iglesia San Roman, studnia rzymska przy 

Camino Frances, zaraz po wyjściu z Cirauqui, wchodzi na odcinek rzymskiej drogi nazywany Calzada Iguste, lub lokalnie Barranca de Iguste, o długości około 400, z 3500 m zachowanej drogi w pobliżu Ciraugui, sprowadza w dół na dawny rzymski most nad rio Eguiteger.  

Cirauqui, rzymska droga (calzada romana) 

Cirauqui, rzymska droga (calzada romana) 

Pierwotny rzymski most był dwuprzęsłowy, przebudowany w średniowieczu, a po zniszczeniu w 1702 r. (być może przez powódź) przebudowany na  jednoprzęsłowy. Zniszczony został również kawałek dawnej rzymskiej drogi, bezpośrednio przy moście a nawierzchnia mostu została obniżona o ponad dwa metry. Z okresu rzymskiego pozostała tylko północna ściana mostu. 

most nad rio Eguiteger

most nad rio Eguiteger, przebudowa z 1702 r. 

most nad rio Eguiteger, pozostałosc rzymskiego mostu 

Na trasie Camino Frances zachowało się kilka rzymskich mostów, zwykle przebudowywanych w okresie średniowiecza, w czasie napływu wielkiej rzeszy pielgrzymów:

- Trinidad de Arre, puente romano

- Villatuerta, ponte Eskinza

Trinidad de Arre, Puente romano

Villatuerta, ponte Eskinza 

Przez stulecia wokół tych mostów powstawały miasta i dawne drogi rzymskie nie zachowały się.

Opowieść o calzada romana czyli drogach rzymskich w Hiszpanii oraz ich pozostałościach na Camino Frances jest bardzo obszerna, wiec dalsze opowieści o budowie, infrastrukturze towarzyszącej tym drogom, a także sposobie ich wykorzystywania, oraz pracach archeologicznych znajdą się w następnych postach.